Propellers

Scroll naar beneden voor een uitgebreide uitleg over de werking van de propeller. Hulp nodig bij het kiezen van de juiste propeller of schroef voor uw buitenboordmotor /binnenboordmotor? Leest u onderstaande eens rustig door.

Propeller kopen voor uw boot

Het kiezen van een juiste propeller of schroef lijkt een klusje voor een erkend watersport bedrijf. Alles wat te maken heeft met de aandrijving van de boot kan u doen geloven dat dit over gelaten moet worden aan de professional. Wij van Allesmarine.nl geloven dat het kiezen van de juiste propeller, voor een specifieke boot of met specifieke wensen, met het juiste advies heel goed mogelijk is. Wat hiervoor belangrijk is dat u begrijpt wat een propeller nu eigenlijk is en doet.

U kunt de propeller zien als een tandwiel, neem als voorbeeld een tandwiel in een auto of op een fiets. Hoe lager de versnelling (eerste versnelling), hoe sneller het gaat, en hoe meer vermogen u heeft, maar de omwentelingen zijn ook veel sneller, dus op een gegeven moment zit u op het punt dat uw benen niet meer verder kunnen (bij een fiets), en niet meer omwentelingen kunnen maken. Bij de motor is dit het maximaal aantal toeren die de motor kan draaien. Denk bij een auto aan de eerste versnelling. U zit al heel snel heel hoog in zijn toeren, uw toerenteller springt al snel in het rode waarschuwingsbalkje, en u moet al heel snel naar de tweede versnelling schakelen.

Blijf nu aan die auto denken en u zit vast in de 5e of 6e versnelling.. dit gaat zeer traag van start, en u heeft heel weinig koppel, maar uiteindelijk haalt de motor zich zelf in, als het eenmaal op toeren komt, wat dus wel even duurt. En bereikt u evengoed een juiste snelheid, alleen duurt dit in het begin heel lang.

Hetzelfde basisconcept geldt voor propellers, behalve met een propeller of schroef die alleen gebruikt wordt bij één versnelling. Dus wat doen we nu? we zoeken naar de propeller die de beste prestaties zal geven. Klinkt moeilijk, maar dat is het niet.

Elke motor heeft een aanbevolen maximale aantal toeren per minuut die de motor mag draaien op volle snelheid. Hier overheen gaan kan schade aanrichten aan de buitenboordmotor / binnenboordmotor en de motor zal bij de wat nieuwere motoren in zijn toeren begrenzing schieten. Laten we als voorbeeld nemen een boot van 18 inch met een 125 pk motor, met een maximale toeren per minuut van 4500-5500. In de meeste gevallen koop je een boot waar al een propeller op zit die keurig tussen dit gebied /range loopt. Voorbeeld uw boot heeft een 21 pitch propeller en gaat bij open gas 4900 toeren per minuut. Nu ligt dit keurig tussen de toegestane range, dus dit zal wel de juiste propeller zijn of niet? Ja en nee. Voor de levensduur van de motor is dit perfect. Maar voor de maximale snelheid niet, hiervoor wil je een propeller die net onder de maximale toeren per minuut draait toch? Hoe gaan we de propeller / schroef kiezen om dit te bereiken?

Vuistregel bij het kiezen van een propeller of schroef

Onthoud deze vuistregel: Voor elke 2 inch van een propeller veranderen de toeren per minuut met 400 toeren.

Wanneer we in pitch omlaag gaan, gaat het aantal toeren omhoog.
Wanneer we in pitch omhoog gaan, gaat het aantal toeren omlaag.

Dus als we onze toeren per minuut willen verhogen, kies dan een lagere pitch propeller. Volgens de regel, een propeller/pitchmaat naar beneden, dus bijvoorbeeld van 21 pitch naar 19 pitch verhoogt onze toeren per minuut naar ongeveer 5300. Dat wil helpen een hogere snelheid te halen uit uw boot.

Als de vuistregel gevolgd wordt, bedenk dan dat de regel niet in alle gevallen op gaat. In sommige gevallen is variëren van 2 inch pitch op een propeller maar goed voor 200 toeren per minuut. Het switchen van propeller merk of fabrikant van de schroef, trimmen/liften van de motor, of het aantal mensen en gewicht aan boord, kan er soms voor zorgen dat de vuistregel niet op gaat. De theorie gaat altijd op: pitch omhoog toeren omlaag/ pitch omlaag, toeren omhoog. We hebben het hier over het aantal toeren wat varieert, wat niet per definitie 400 toeren is bij 2 inch. er kan dus afwijking zijn door bijvoorbeeld bovenstaande factoren. Om de maximale snelheid uit de boot te halen, moet er dus voor gezorgd worden dat er bijna tegen de maximale toegeschreven toeren per minuut van de motor gevaren wordt. Eenmaal op dit punt aangekomen, kan er alleen nog meer snelheid worden gecreëerd door bijvoorbeeld dus het trimmen en/of liften van de motor, of het kiezen van een ander merk propeller.

Hier is een goede maatstaf die gebruikt kan worden bij het verbeteren van de performance van de boot onder verschillende bootladingen, gewicht in de boot:  ls u normaal vaart met één persoon aan boord, gebruik dan deze bootlading als maatstaf om de toegestane maximale toeren per minuut bij vol gas te halen. Maar wanneer de boot met meerdere 2 tot 5 mensen bezet wordt, of er wordt regelmatig een waterskier of wakeboarder getrokken achter de boot. Gebruik dan een andere propeller, 2 inch lager dan de normale propeller. Dit zal het extra gewicht of trekkracht compenseren, en maakt een grote verbetering op de performance in deze omstandigheden. Maar let wel goed op de toeren teller, wanneer er gebruik wordt gemaakt van een lagere pitch dan normaal. Toeren mogen op de teller het maximaal toegestane toeren van de motor niet overschrijden. De meeste propellers hebben een typenummer/origineel onderdeelnummer, wat altijd eindigt met de pitch of de pitch op de bladen of aan de voor of achter kant van de propeller gemarkeerd. Neem deze pitch van de propeller waar je normaal mee vaart dus als uitgangspunt. Als deze al goed vaart zoals het moet dan is dit de juiste.

Aluminium versus RVS

De beslissing tussen het kopen van een aluminium propeller of eentje van RVS kan lastig zijn. Maar als u het verschil tussen beide begrijpt kan de keuze al wat makkelijker worden. Wat vaak wordt gezegd is dat een RVS een betere performance heeft dan een aluminium. Deze stelling is maar half waar. Het materiaal roestvrij staal ten aanzien van aluminium is maar goed voor ongeveer 10% verbetering op perfomance van de propeller. De andere 90% van de performance zit hem in het propeller blad design. Aluminium propellers of schroeven met een goed blad design zullen dus beter presteren dan de gemiddelde RVS propeller. Het is daarom van groot belang dat men zich goed informeert in een specifieke propeller alvorens over te gaan tot aankoop. Het is ook van belang dat men indien mogelijk, meerdere verschillende pitches, en zelfs merken uitprobeert om de beste propeller bij de boot te krijgen die voor de meest uitgebalanceerde performance zorgt van de boot. Het voordeel van een RVS propeller boven een aluminium, is de duurzaamheid. RVS propellers weerstaan beter kleine beschadigingen die worden aangebracht door kleine stenen, zand of andere objecten die in het water drijven. Daarin is dit ook een nadeel, want RVS propeller bladen geven niet mee, dus wanneer er iets echt hard geraakt wordt, bestaat er een mogelijkheid dat er nog meer beschadigd raak in het staartstuk. Met een aluminium propeller is het meest waarschijnlijk dat de bladen zich zullen opofferen (afbreken) alvorens er verdere schade aangericht kan worden aan het staartstuk. Neem dit dus allemaal in overweging bij de keuze tussen aluminium of RVS. Als u in diepe waters vaart, of in zout/brak water dan is een RVS propeller een goede keus.

Gouden regel:

Neem altijd een extra propeller of schroef plus de benodigde hardware mee aan boord om uw propeller te vervangen bij beschadiging. Een extra aluminium propeller is de minst dure oplossing. Vaar nooit lang door met een beschadigde propeller. Dit kan ernstige beschadigingen opleveren aan het staartstuk, en uiteindelijk aan het motorblok. Wanneer een propeller beschadigd is, is deze uit balans, en draait niet meer gebalanceerd rond. Dit geeft extra trillingen en vibraties die tot bovenin de motor tot beschadiging kunnen lijden. Daarnaast zal een beschadigende propeller ook lijden tot een verslechterde performance.